Reumatoidalne zapalenie stawów jest najczęstszą chorobą zapalną stawów, charakteryzującą się nadżerkowym symetrycznym zapaleniem wielostawowym w połączeniu z ogólnoustrojowymi zmianami immunologicznymi i zapalnymi narządów wewnętrznych (płuca, wątroba, serce, obwodowy układ nerwowy, skóra).

Przyczyna choroby nie jest znana. Wiadomo tylko, że niektórzy ludzie są genetycznie predysponowani do reumatoidalnego zapalenia stawów, ale choroba nie jest bezpośrednio przenoszona z rodziców na dzieci. Wykazano, że palenie zwiększa ryzyko rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów. Ponadto u ok. 20–30% pacjentów choroba zaczyna się po infekcji, najczęściej nosogardzieli.

Stwierdzono, że stan zapalny w RZS wynika z nieprawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Z jakiegoś powodu komórki układu odpornościowego są aktywowane i zaczynają wytwarzać specjalne białka regulatorowe – cytokiny prozapalne – które powodują reakcję zapalną i rozerwanie komórek błony stawowej, wewnętrznej wyściółki naczyń krwionośnych, tkanki kostnej itp. W rezultacie powstaje samopodtrzymujący się, stale trwający proces zapalny.

Zadaniem lekarza prowadzącego jest przerwanie, tj. eliminacja bólu i ustalenie kontroli nad przebiegiem choroby: nawet jeśli nie jest możliwe przywrócenie stanu stawów, można zapobiec progresji. Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów może trwać przez całe życie: konieczne będą okresowe wizyty u lekarza w celu konsultacji.